Nog een paar dagen en het is december. Los van de veel gehoorde ergernis dat je tegenwoordig eind augustus al pepernoten in de schappen ziet liggen en de kerstliedjes steeds eerder overal uit de boxen lijken te schallen, kijken de meeste mensen er toch naar uit. Er is licht middenin die grijze, druilerige oer-Hollandse wintermaanden. Licht in de vorm van kaarsen, kerstlichtjes die om kale bomen worden gewikkeld, feestelijke etalages en laten we vooral de blije kindergezichtjes niet vergeten. Kortom: een soort warme deken van lichtjes, geuren en gezelligheid. Maar dat is vooral hoe je ertegenaan kijkt. Als het echt zover is, kan je ook een heel dubbel gevoel bekruipen. Aan de ene kant wil je het leuk vinden, het gezellig hebben en ontspannen zijn, maar aan de andere kant krijg je met de dag meer stress. En als je in de overgang zit? Je raadt het al, dan voelt het allemaal nog een tandje intenser. Hoe dat komt?
Gevaarlijke cocktail
Een combinatie van dingen. Een gevaarlijke cocktail, om het zo maar te zeggen. De druk dat het leuk móet zijn, je cortisol niveau dat door deze stress omhoogschiet en daar besluit te blijven, en je hormonen - die van zichzelf al labiel zijn - reageren daar nog eens extra heftig op. Zo is de decembermaand al bijna gedoemd om te mislukken voor hij überhaupt begonnen is. Toch hoop je ieder jaar weer op het beste: je denkt dat het dit jaar rustiger wordt. Daar doe je ook echt je best voor. Minder afspraken, minder borrels, een simpelere boom, minder cadeaus shoppen (check hier mijn favo items) en een eenvoudig menu. Niet zo moeilijk toch? Het moet wel leuk blijven. En toch verandert de maand binnen een paar dagen in een complete tornado van allerlei zelf opgelegde verplichtingen en de stress die daaruit voortvloeit.
Holiday blues
Holiday blues is een bekende term die eigenlijk stress voor stress betekent. Je voelt van tevoren stress, omdat de feestdagen voor je gevoel altijd stress meebrengen. Maar waar komt die stress vandaan? Juist: het móet leuk zijn. Gezellig ook, en warm. Lief, licht en wat nog meer. Met deze druk op je schouders ga je ineens van ‘less is more’ naar ‘never enough’. Je zegt ja tegen alle borrels, want zo meteen is het januari en dan is alles weer saai, sleept de allergrootste boom je huis in omdat je je hebt laten verleiden door een of andere insta post en heb je toch maar dat kookboek tevoorschijn getoverd waar ieder gerecht minstens 15 ingrediënten heeft. Om van de Sint- en kerstknutsels op school nog maar te zwijgen. Dit alles moet natuurlijk ook van een leien dakje gaan. Het idee dat het allemaal leuk en gezellig moet zijn, hangt als een soort misplaatste kerstslinger om alles heen.
En dan is er cortisol
De stress die voortkomt uit het dwangmatig creëren van gezelligheid kan je cortisol verhogen. Wat is cortisol? Cortisol schiet te hulp als er gevaar dreigt. Zodra je lijf stress ervaart - fysiek of mentaal - komt het sympathische zenuwstelsel in actie. Dit zorgt weer voor een complexe reeks hormonale reacties. Eén van die reacties is het vrijkomen van cortisol in de bijnieren. Dit hormoon geeft het lichaam de energie om met de stress om te gaan.
Klinkt best oké, toch? Zeker. Als het van korte duur is en als er echt sprake is van dreiging. Bij langdurige stress blijft je lichaam als het ware in code rood staan en dit heeft weer gevolgen voor je algehele gezondheid. Je hormoonbalans, slaap, stofwisseling, kortom: die processen die we eerder noemden. Een serieus cortisol overschot of -tekort heb je niet zomaar, wel kun je last hebben van de bijeffecten ervan, onder anderen op je hormonen.
Last but not least: je hormonen
Cortisol heeft een negatief effect op je hormoonbalans. Die al niet zo fantastisch is gedurende de overgang. Hormonen en december zijn gewoon niet zo’n fijne combi. December is sociaal, emotioneel en vraagt om gestructureerd organisatietalent. Alles waar je zeg maar liever van weg blijft als je in de overgang bent. Je mist namelijk het filter - genaamd oestrogeen - dat je altijd had. Hierdoor komen veel prikkels harder binnen en kun je minder goed schakelen. Bovendien is je herstelvermogen kleiner, vroeger zorgde voldoende progesteron namelijk voor rust en kalmte. Wat toen prima ging, kost nu drie keer zoveel energie. Die extra stress die voor nog meer hormoonverstoring zorgt kun je er echt niet bij hebben. Probeer stress op een afstand te houden dus!
Maar hoe?!
Het kan heel simpel zijn. Wissel dat kookboek met 15 ingrediënten per gerecht in voor een simpelere versie: ‘nog eenvoudiger, met 4 ingrediënten’ bijvoorbeeld, van Pascale Naessens. Een boek vol heerlijke en ook nog eens gezonde gerechten. Een echte aanrader!
Haal tóch die kleinere boom en plan minstens de helft van die afspraken lekker in januari. Die maand is toch lang en kan wel wat gezelligheid gebruiken. Bovendien is het voor veel mensen Dry January en is de kans een stuk groter dat het alcoholvrije avonden worden en daar word je lijf heel blij van!
Alcohol kun je sowieso beter beperken of zelfs helemaal vermijden in de decembermaand. Het verstoort je slaap, hormoonbalans én kan je een stuk somberder maken. Hoe je dit handig aanpakt lees je in ons online magazine dat in december uitkomt. Hierin krijg je tips hoe je stressvrij de decembermaand doorkomt, geeft dokter Elise vier schuldvrije gerechten weg én laat Evi Sports hoe we het beste kunnen trainen en wat ook nog goed vol te houden is. Wil je ‘m ontvangen? Dat kan! Klik hier: aanmelden magazine.
Stel jezelf één vraag
Misschien is het belangrijkste inzicht wel dat je niet hoeft te doen alsof deze maand vanzelfsprekend is. Sommige dingen (en mensen) zijn gewoon vervelend. Je mag je grenzen aangeven, ook als mensen dat ‘ongezellig’ vinden. Je mag menu’s simpeler maken, afspraken schrappen en je huis minder perfect stylen. Je hoeft niet de drijvende kracht achter de feestdagen te zijn. Je mag ook gewoon aanwezig zijn op je eigen manier.
Weet je wat een goed idee is? Jezelf één vraag stellen: wat is voor mij een fijne december? Wat heb ik nodig? Als je die vraag serieus beantwoordt, wordt de feestmaand ineens een stuk lichter. Merry Christmas!
