Informatief

MID-LIFE SPIJT: HOE OM TE GAAN MET TELEURSTELLING OVER JE LEVEN

MID-LIFE SPIJT: HOE OM TE GAAN MET TELEURSTELLING OVER JE LEVEN

Iedereen heeft weleens spijt. Had ik die opmerking maar niet gemaakt, was ik maar niet zo lang in die baan blijven hangen. Maar rond je vijftigste kunnen al die kleine teleurstellingen zich opstapelen tot een berg van spijt en ‘had-ik-maars’. Spijt dat je je hebt laten tegenhouden door angst, dat je tijd hebt verspild in een slechte relatie of je te weinig hebt laten leiden door je gevoel.

‘Internal Happiness Coach’ Tanuja omschrijft het als: ‘Je hebt jaren vastgezeten in de automatische piloot, en nu ben je wat ouder en merk je dat je te weinig passie hebt, niet weet welke kant je op wil met je leven en je ontevreden bent. Je vergelijkt jezelf met vrienden en andere mensen om je heen, en voelt teleurstelling en verdriet bij gemiste kansen of verkeerde beslissingen. En daar komt dan in eens de mid-life crisis: om te compenseren voor alle verloren tijd koop je sportauto’s, ga je naar de plastisch chirurg of begin je in het wilde weg te daten.’

Geen van die dingen zal dat innerlijke gevoel van leegte kunnen vervullen, denkt Tanuja. De enige manier om goed met die gevoelens om te kunnen gaan, is door ze te ervaren en een plek te geven. Volgens haar komt spijt vaak voort uit een ‘schaarste-mindset’: mensen zijn bang om te weinig geld te verdienen, en laten daardoor hun meest kostbare bezit tussen hun vingers glippen. Namelijk: tijd.

Volgens Tanuja hoef je niet te wachten tot je op je sterfbed ligt om na te denken over wat je liever anders had gedaan. Door spijt te benoemen en eerlijk te zijn over de dingen die niet zo zijn gegaan als je had gehoopt, kun je kijken waar je direct kleine verbeteringen kunt maken. Dat betekent niet dat je het roer rigoureus moet omgooien, maar als je bijvoorbeeld spijt hebt dat je te lang vast bent blijven zitten in een baan die niet uitdagend genoeg is, kun je op zoek gaan naar manieren om je baan wél uitdagend te maken – of je eerst rustig oriënteren op andere functies.

Rond middelbare leeftijd daalt soms het besef in dat we die droombaan, dat droomhuis of die droompartner (nog) niet hebben gevonden, schrijft psycholoog Kathryn Adams. Enerzijds kan het volgens haar heel goed zijn om die gedachten onder ogen te komen – ze kunnen je in beweging zetten, want vaak is het nog niet te laat om je droom waar te maken. ‘Maar soms zitten we in een paniekmodus omdat we vol spijt leven met alle keuzes die we gemaakt hebben, over hoe we onze tijd en energie hebben gespendeerd.’

Volgens onderzoek gaat veel midlife-spijt over opleiding, werk, romantische relaties, kinderen, geld, familie en gezondheid. Met constante teleurstelling leven, kan bijdragen aan het ontwikkelen van een depressie en zelfs fysieke gezondheidsklachten opleveren. Daarom is het belangrijk om deze gevoelens van spijt zoveel mogelijk te adresseren.

De psycholoog Erik Erikson betoogt dat we rond het midden van ons leven de taak hebben om te kiezen tussen genereren of stagneren. Ofwel: richten we onze energie op het maken van dingen – door goed te presteren op werk, voldoening te halen uit een (nieuwe) hobby of vaardigheid, of door anderen te helpen – of op stilstand; alles zo laten als het is, terwijl we er niet gelukkig mee zijn.

Zodra we richting de 50 gaan, zijn we niet meer zoveel bezig met het ontwikkelen van onze eigen identiteit, en hebben we daarom meer oog voor anderen. Als we zelf misschien niet helemaal hebben waargemaakt waar we van gedroomd hebben, of op een andere manier met spijt leven, kunnen we die energie ook omzetten door een goede mentor voor een ander te zijn.

Op basis van Eriksons theorie is Life Review Therapy ontwikkeld. Bij deze therapievorm (die je overigens ook zelf kunt proberen) ga je alle levensfasen af die je tot nu toe hebt doorgemaakt. Door die fases met elkaar in verbinding te brengen, zie je hoe alle ontwikkelingen hebben bijgedragen aan de persoon die je nu bent. Ook als ze niet altijd leuk zijn geweest, of je veel verdriet hebben bezorgd, is er een grote kans dat ze je óók mooier hebben gemaakt. Misschien ben je nu wel veel empathischer dan toen je jong was, kun je beter met kleine tegenslagen omgaan of durf je veel meer omdat je al vaker bent opgekrabbeld.

Door een dagboek bij te houden en de spijt die je nu voelt te koppelen aan de levensfases die achter je liggen, kun je gevoelens van spijt op een meer proactieve manier benaderen. Daar hoort de vraag bij: wat kan ik nú doen? Heb je bijvoorbeeld spijt omdat je actrice wilde worden, maar is dat nooit gelukt? Bedenk dan waar dat gevoel van spijt ‘m precies in zit: ben je echt ontevreden met het werk dat je nu doet, of had het je zo stoer gevonden om voor een groep mensen op een podium te staan? Daarvoor is het natuurlijk nog niet te laat. En, wie weet: er zijn genoeg voorbeelden van mensen die op latere leeftijd doorbreken.

Vandaag is altijd een beter moment om te beginnen, dan helemaal niet. 

Reactie plaatsen

Let op: opmerkingen moeten worden goedgekeurd voordat ze worden gepubliceerd.