Nu het gesprek over de menopauze langzaam op gang begint te komen, is het ook tijd om na te denken over de rol die andere mensen spelen bij iemand die in de overgang zit. Partners, kinderen, collega’s, vrienden – ze kunnen allemaal een steentje bijdragen om lasten of zorgen te verlichten. Maar ze kunnen dingen helaas ook (onbedoeld) verergeren.
Voor wie zelf niet weet hoe het voelt om in de overgang te zitten kan het best lastig zijn om in te schatten wat wel en niet behulpzaam is. Daarbij kun je natuurlijk nooit écht weten wat een ander voelt, ook niet als je zelf ervaring met de menopauze hebt. Om wat duidelijkheid te bieden volgen hier wat concrete tips die de lasten van je partner, ouder, vriend(in) of collega kunnen verlichten. Ben je zelf in de overgang: stuur ze dan dus ook gerust naar jouw omgeving door!
- Lees je in. Zelfs vrouwen hebben vaak geen idee wat ze te wachten staat als ze in de overgang terechtkomen. Vertrouw er dus niet op dat je ‘het wel weet’, maar ga actief op zoek naar informatie. Online is er een oneindige hoeveelheid informatie te vinden – Thuisarts geeft bijvoorbeeld een heldere, beknopte uitleg. Niet zo’n lezer? De NPO maakte een boeiende podcastserie over de menopauze.
- Luister geduldig. Vraag de persoon in de overgang regelmatig hoe het met haar gaat, en vergeet dan niet naar het antwoord te luisteren. Dat klinkt misschien een beetje gek, maar veel mensen vinden het lastig om alleen naar problemen te luisteren – ze voelen de behoefte om ze op te lossen, bijvoorbeeld. Of ze beginnen meteen met het delen van hun eigen ervaringen. Vaak is dat niet waar iemand op dat moment behoefte aan heeft; je gezien en gehoord voelen kan een hele verlichting zijn.
- Blijf communiceren. Goed luisteren is belangrijk, maar goede communicatie komt van twee kanten. Vraag om verheldering als je niet begrijpt waar bepaald gedrag of een bepaalde behoefte vandaan komt. Wees eerlijk als je het ergens moeilijk mee hebt – maar probeer daarbij wel het goede moment te kiezen. Als iemand midden in een negatieve stemmingswisseling zit, is het beter om te wachten tot de ander weer wat bedaard is. En moedig je partner, ouder, vriend of collega aan om zelf ook open te zijn over wat ze voelt en denkt. Een vast gesprek, eens in de week, maand of kwartaal (afhankelijk van je relatie) kan voor beide partijen helpen om de moeilijke onderwerpen ter sprake te brengen en niet te blijven aanmodderen.
- Begrijp dat dingen veranderen. De menopauze is een periode van verandering. Hoe groot die verandering is, verschilt per persoon. Dit betekent niet alleen dat er bij die persoon intern iets verandert, maar dat er tussen jullie ook iets kan veranderen. Ingesleten patronen werken misschien niet meer, er ontstaan nieuwe spanningen, of ze reageert op een manier die je niet begrijpt. Realiseer je dat dit geen persoonlijke aanval is en meestal niet om jou gaat, maar dat er van jou wel enige flexibiliteit verwacht wordt om met deze nieuwe situatie om te gaan.
- Jouw lijf is niet haar lijf. Het vrouwenlichaam werkt écht anders dan het mannenlichaam. Vul niet voor haar in ‘dat het gewoon haar hormonen zijn’, bijvoorbeeld. Wat voor mannen als iets eenvoudigs klinkt, kan in de praktijk voor vrouwen heel anders zijn. Wees je hierbij ook bewust dat er veel meer onderzoek is gedaan naar het mannelijk lichaam, en dat er dus over het vrouwelijk lichaam simpelweg minder bekend is. Het is dus niet gek dat vrouwen zelf soms niet eens weten wat er met ze aan de hand is. Maar ook van vrouw tot vrouw kunnen ervaringen enorm uiteenlopen. De menopauze kan voor jou veel zwaarder of lichter zijn verlopen; vergelijken heeft niet zoveel zin en kan de ander juist een eenzaam gevoel geven.
- Ondersteun een gezonde levensstijl. Gezond eten en voldoende bewegen is altijd belangrijk, maar is in de menopauze nog veel belangrijker om lijf en geest gezond te houden. Als partner, kind, vriend(in) of collega kun jij een actieve rol spelen in het vasthouden of zoeken naar een gezondere levensstijl. Ga mee sporten of wandelen, laat samen af en toe dat glaasje wijn staan. Bij iemand die het zelf moeilijk vindt om te bewegen of gezond te eten is het ontzettend waardevol als iemand in de omgeving het voortouw neemt of een steuntje in de rug biedt.
- De overgang stopt niet bij de drempel. Op de werkvloer wordt er doorgaans amper over de overgang gesproken, maar de menopauze is niet iets dat vrouwen thuis kunnen laten. Wie thuis met (ernstige) klachten kampt, zal die op werk ook ervaren. De relatie tussen collega’s is natuurlijk anders dan die binnen een huishouden of vriendenkring; het is logisch dat je met hen minder intiem over bepaalde dingen praat. Maar de menopauze is óók iets heel natuurlijks. In 2020 waren er in Nederland bijna 1,8 miljoen werkende vrouwen van boven de 45, waarvan een groot deel de menopauze doormaakt of dat al heeft gedaan. Volgens onderzoek van de Rijksoverheid heeft meer dan een derde van de vrouwen in de overgang klachten die hen beperken in hun werk. Als collega is het (zeker in een leidinggevende functie) belangrijk om te weten hoe dit soort klachten eruit kunnen zien. En hoewel het vrijwel nooit gepast is om rechtstreeks aan iemand te vragen of ze in de overgang zit of hier last van heeft, kan het wel helpen om een veilige omgeving te creëren waarin ze zelf met klachten naar voren durft te stappen.
En wat kun je zelf doen om te voorkomen dat je er alleen voor staat, of dat gevoel hebt? Creëer gemeenschap! Of dit nu je vriendinnen zijn, je partner of die ene fijne collega: praat met ze over wat je doormaakt. En mocht die drempel nog te hoog zijn, of heb je behoefte aan wat extra steun: daar is GRAPES natuurlijk voor opgericht. Hier kun je op een veilige, anonieme manier met elkaar in gesprek over ervaringen, schaamte en moeilijkheden. Op ieder moment van de dag. En: het geeft een heleboel voldoening om ook een ander te kunnen helpen. Met advies, maar soms ook gewoon met een luisterend oor en wat liefde. Je kunt je hier gratis aanmelden.
