DE OVERGANG: EEN OMGEKEERDE PUBERTEIT?

De overgang wordt vaak de omgekeerde puberteit genoemd. Biologisch gezien gebeurt er namelijk precies het tegenovergestelde van wat er in de puberteit gebeurt. Tijdens de puberteit maakt je lichaam de hormonen oestrogeen en progesteron aan; daardoor begint je menstruatie en ben je vruchtbaar. Tijdens de overgang gebeurt het tegenovergestelde: de hormoonproductie neemt af, je menstruatie stopt en dan ben je niet meer vruchtbaar. Maar… tot zover de verschillen. Er zijn namelijk ook heel veel overeenkomsten.

Transformatie
Mentaal en emotioneel gezien gaan pubers en vrouwen in de overgang door een gelijksoortig proces. Een proces van verandering, van heroriëntatie. Het heet niet voor niets ‘overgang’. Wie ben je, en wat is je plek in de wereld? Degene die je ervoor was lijkt ver weg. Voor pubers is dat niet anders. Zij veranderen van kind in puber en dat is heel ingrijpend. Ook zij gaan een periode in van zelfontdekking. Ook zij proberen uit te vogelen waar ze staan in de wereld. En dat allemaal in een snel veranderend lichaam. Ze zitten dus in hetzelfde schuitje!

Samen in de ‘puberteit’
De leeftijd waarop we ons eerste kind krijgen wordt steeds hoger. Grote kans dus dat de overgang en de puberteit van je kind(eren) samenvallen. Dat kan best een uitdaging zijn. Hoewel het lijkt alsof ze weinig zorg nodig hebben, is niets minder waar. Die ongeïnteresseerde blik, oortjes in als standaard uitrusting, de opmerkingen  ‘laat me met rust!’, ‘ga weg!’, ‘jahaa dat doe ik straks ik ben nu bezig (met niks)’ - het zijn allemaal bliksemafleiders. Er zit veel meer achter. De puberteit is de leeftijd waarop ze je misschien wel het hardste nodig hebben. Maar dan wel anders. Je moet aanwezig zijn op een afwezige manier. Dat vergt een hoop aandacht, geduld, inlevingsvermogen en niet te vergeten: incasseringsvermogen. En laat dat nou net alle eigenschappen zijn die je grotendeels inlevert tijdens de overgang. En wat krijg je ervoor terug? Hormonale schommelingen, lichamelijke veranderingen, emotionele instabiliteit, én de noodzaak om je opnieuw aan te passen aan je eigen lichaam. Allemaal symptomen die je puber ook heeft, dus dat kan behoorlijk clashen.

Verandering biedt nieuwe kansen
Erkennen dat je allebei niet meer bent wie je was, kan een mooie eerste stap zijn. Vaak proberen we alles te blijven doen op de manier zoals we het daarvoor deden. Vooral niet veranderen, alles moet bij het oude blijven. Dat is ook nog steeds de druk die de maatschappij op ons legt. Gewoon in hetzelfde tempo doorwerken als je daarvoor deed. Je sociale leven laten doordraaien zoals je altijd deed. Achter je kinderen aanrennen zoals je altijd deed. Maar dat is een utopie. Je verandert. Diep van binnen blijf je natuurlijk dezelfde persoon, maar je gaat anders in het leven staan. Je stelt opnieuw prioriteiten. Je perspectief verschuift. Dat vraagt om andere routines. Om afremmen, en op andere vlakken misschien juist gas geven.

Niet terug naar af
Je pubers blijven ook niet alles hetzelfde doen. Veel moeders zullen heimwee hebben naar het kind dat er ooit was, maar zijn tegelijkertijd heel nieuwsgierig naar de minivolwassene die er uitgroeit. En ook zij veranderen niet wezenlijk - het kind blijft diep van binnen hetzelfde. Alleen wordt de leiding overgenomen door een andere versie. Net als bij ons. En dat is oké. Meer dan oké. Maar er even om rouwen is ook oké. Al snel hoor je uitspraken als ‘het is een natuurlijk proces’ en ‘het hoort erbij’. Allemaal waar, maar het is wel goed om daar even bij stil te staan. Je pijn aan te kijken om vervolgens heel bewust de volgende stap te nemen. En te accepteren dat iemand anders het roer overneemt. Het is geen omgekeerd proces, we gaan niet terug naar af. We beginnen opnieuw, het is een transformatie. En die kan je heel veel moois brengen.