BETEKENT DE POPULARITEIT VAN DE ‘TRADWIVES’ DAT WE EEN STAP TERUGZETTEN IN DE VROUWENEMANCIPATIE?

Terug naar het aanrecht – dat is zo’n beetje de boodschap die ‘tradwives’ op social media lijken te verkondigen. In hun ideale wereld zijn het de mannen die de kost verdienen, en zorgen de vrouwen voor het huishouden en de kinderen. Hierbij hoort de vrouw zich te onderwerpen aan de wensen van de man, en haar (financiële) onafhankelijkheid vrijwel volledig op te geven.

Deze vrouwen filmen zichzelf vaak terwijl ze hun huishoudelijke taken uitvoeren; maar waar bij de meeste mensen een huis met kleine kinderen vaak voor troep en chaos zorgt, is bij de tradwife alles altijd tot in de puntjes geregeld. Fotomodel Nara Smith is hierin de overtreffende trap: gekleed in een baljurk, in een smetteloze keuken maakt ze waar haar man of kinderen zin in hebben – maar vrijwel altijd from scratch. Zelfs kauwgom, of cola. Bij een tosti maakt ze het brood, de boter en de kaas allemaal zelf. Met een trage, zachte stem spreekt ze achteraf een voice-over in die (min of meer) uitlegt wat ze aan het doen is.

Maar zoals Smith, zijn er veel meer. Waar Smith zich nooit echt uitspreekt – als kijker heb je geen idee wat er echt in haar hoofd omgaat, het lijkt alsof ze haast geen eigen gedachten heeft – zijn er tradwives die dat wel doen. Zij vinden dat de ‘energie’ uit balans is, en dat vrouwen hun plek in de wereld moeten 'terug claimen' door zich weer te richten op hun echte taak: het krijgen van kinderen en het zorgen voor het gezin.

Maar wat is de aantrekkingskracht van deze traditionele rolpatronen? Hebben de vrouwen uit generatie X en daarboven voor niets gestreden voor gelijke rechten en kansen?

Volgens communicatiewetenschapper Irene van Driel voelen sommige vrouwen zich niet thuis in een wereld waar zij (ook) als kostverdiener moeten optreden. ‘Of ze vinden het moderne leven overweldigend, en voelen zich aangetrokken tot de simpliciteit van traditionele rolpatronen.’ Ook in de jaren ‘70, de tijd van de Dolle Mina’s, waren er juist vrouwen die afstand namen van de feministische beweging.

Sommige tradwives verdedigen hun positie met ‘mijn lijf, mijn keuze’, een spreuk die juist door feministen gebruikt wordt als het gaat om abortus. Vaak begrijpen ze hierbij niet goed waar feminisme voor staat: namelijk dat vrouwen de rechten en kansen krijgen die mannen ook hebben. Natuurlijk staat het vrouwen vrij om daarin een vrije keuze te maken; als zij liever thuis blijven, dan mogen ze dat doen. Maar door die traditionele rolverdeling ook aan anderen op te dringen, lopen we een risico dat we vrijheden verliezen waar honderden jaren voor gevochten is.

Deze vrouwen promoten daarnaast een levensstijl die voor de normale mens simpelweg onhaalbaar is. De hoogleraar Neil Shyminsky waarschuwt dat ze een zorgvuldig gecureerd inkijkje in hun leven geven, dat geen representatief beeld van de werkelijkheid vormt – daarbij verdienen deze vrouwen dankzij hun social media-activiteiten geld aan hun traditionele huiselijke bezigheden; terwijl de ‘normale’ huisvrouw juist geen enkele eigen inkomstenbron heeft.

‘Heb je je wel eens afgevraagd waarom tradwives en andere conservatieve vrouwelijke influencers alle tijd van de wereld hebben om hun eigen kaas en boter te maken, maar je ze nooit ziet stofzuigen of een wc-pot ziet schrobben?’ Vraagt Shyminsky. ‘Al hun huishoudelijke werk is een performance, een toneelstukje. Het zijn dingen die niet echt nodig zijn.’

Hiermee verkondigen ze een ideale wereld waarin ze zichzelf boven de rest plaatsen, een droombeeld van een vrouw en moeder dat voor iemand uit een minder gegoed milieu per definitie onhaalbaar is.

Daarnaast toont wetenschappelijk onderzoek aan dat jezelf conformeren aan strikte genderrollen kan bijdragen aan een negatief zelfbeeld – tenzij dit gebeurt vanuit een oprechte, intrinsieke motivatie. Het is vooral schadelijk als vrouwen zich door druk van anderen in zo’n rol laten duwen. Ook zijn er (radicaal)rechtse bewegingen die vaak onzichtbare invloed uitoefenen op de tradwives. Sommigen van hen slagen er in om extreem gedachtegoed, zoals het idee dat er weer volledig witte samenlevingen moeten bestaan, te verpakken in boodschappen die een stuk onschuldiger klinken en zo een miljoenenpubliek bereiken. 

Het staat vrouwen natuurlijk vrij om te filmen wat ze willen, en hun leven in te richten zoals ze dat willen. Maar hoewel veel mensen graag de draak steken met de gehoorzame, sloofse huisvrouw die zich vastklampt aan haar aanrecht, is het belangrijk om ons te beseffen dat verworven rechten niet per definitie veilig zijn.