ANDROPAUZE: DOEN DE MANNEN OOK MEE?

De midlife crisis was jarenlang alleen iets voor de man. Een sportauto, een jonge blom: in films en boeken werd een beeld geschetst van mannen die zich rond hun 45e massaal afvragen ‘is dit het nou?’, terwijl de vrouwen gezapig doorgaan met hun leven en het allemaal maar gelaten ondergaan. Met de toegenomen aandacht voor de menopauze en de vrijheid voor vrouwen om hun (seksuele) behoeften te uiten komt daar nu verandering in – en staan een paar mannen direct klaar met de volgende verklaring voor hun gedrag: de andropauze, de tegenhanger van de menopauze. 

Om te beginnen is de midlife crisis nooit alleen iets van mannen geweest. De term werd geïntroduceerd door de Canadese psychoanalyticus Elliott Jacques en beschrijft de levensfase van zowel mannen als vrouwen tussen hun veertigste en zestigste. Geconfronteerd met de grote levensvragen – wie ben ik, waartoe ben ik op aard – raken ze dermate uit balans dat ze in een crisis terechtkomen. In plaats van de problemen bij de oorzaak aan te pakken, vluchten ze: in een nieuwe relatie, met nieuwe spullen of een spannende hobby. 

Het bestaan van deze midlife crisis is daarnaast door verschillende onderzoeken onderuit gehaald; zo bleek bijna een kwart van de deelnemers van een onderzoek het gevoel te hebben dat ze een midlife crisis hebben gehad, maar na nader onderzoek bleek slechts een derde van hen ook echt een crisis te hebben gehad die te maken had met de leeftijd. Wel is het voor mannen een prettige manier geweest om impulsief, kwetsend gedrag te vergoelijken: ach, hij kan er niks aan doen, het is de midlife crisis. 

Inmiddels is er meer aandacht voor het psychologische effect van de menopauze. Die plotselinge verandering rond je 45e, die bestaat bij vrouwen écht: hun hormoonspiegels zakken tijdens de overgang in een drastisch tempo – meestal binnen een of twee jaar. En daar verschijnt het begrip de andropauze: de menopauze voor de man. Doen zij ook mee?

Nee. De term andropauze is nogal misleidend, omdat het suggereert dat het een tegenhanger van de menopauze is en mannen dus een vergelijkbare hormoonverandering ondergaan. Bij hen gaat dit proces juist heel geleidelijk, het testosteron neemt elk jaar ietsje af – maar bij de meeste mannen in zo’n bescheiden tempo dat de helft van de tachtigjarige mannen nog steeds een ‘normaal’ testosterongehalte heeft. 

Wel kunnen mannen op deze leeftijd met tal van klachten kampen: lusteloosheid, erectiestoornissen, depressies of pijn. Anders dan bij vrouwen zijn deze klachten doorgaans niet toe te schrijven aan een gebrek aan hormonen, maar ligt de oorzaak ergens anders. In veruit de meeste gevallen is overgewicht de boosdoener. Een menopauzale man krijgt met lichaamsbeweging en een goed dieet (mogelijk) binnen afzienbare tijd zijn energieke zelf terug.